Lesen Sie hier die Rede des Botschafters der Bundesrepublik Deutschland beim Königreich Belgien, Herrn Martin Kotthaus, die er am 6. September 2019 anlässlich der Gedenkfeierlichkeiten der Befreiung der Stadt Antwerpen vor 75 Jahren gehalten hat. (Niederländisch/Englisch)

Geachte heer de burgemeester,

Esteemed veterans and family members of veterans,

Excellenties,

Geachte dames en heren,

Ik dank u van harte voor uw uitnodiging.

Bondspresident Steinmeier is vorige zondag, in Wieluń in Polen geweest. In deze stad brak, dag op dag tachtig jaar geleden, de hel van de Tweede Wereldoorlog los, ontketend door de Duitse rassenwaan en wil tot vernietiging. De bondspresident stond dus precies op dé plaats, waar het spoor van geweld en vernietiging begon, dat vervolgens gedurende zes jaren dwars door Polen en gans Europa zou trekken.

In zijn toespraak zei de bondspresident dat het helemaal geen vanzelfsprekend feit is om een Duitse bondspresident, door wat Duitsland daar heeft aangericht, in Wieluń op deze datum te laten spreken.

En hetzelfde geldt ook hier vandaag. Want we herdenken vandaag niet alleen de heuglijke gebeurtenis van de bevrijding van deze stad na vier jaren van bezetting, oorlog en terreur, maar ook in het bijzonder de slachtoffers van het gewelddadig naziregime en van alle mensen, welke in de oorlog het leven hebben moeten laten.

Net zoals de bondspresident het verleden week in Polen deed, wil ik ook – hier en nu – graag de hand van de vriendschap grijpen die u mij vandaag als teken van verzoening reikt.

Antwerpen en gans België hebben in slechts enkele decennia twee keer moeten ervaren, hoe het grote, ten oosten van de grenzen gelegen buurland de neutraliteit van België heeft geminacht en de nationale soevereiniteit letterlijk met voeten heeft getreden.

Daarop volgden vier jaren onder de Duitse bezetting, welke niet alleen met de vervolging van Belgische verzetsstrijders en politieke dissidenten gepaard ging, maar het betekende ook de systematische deportatie en vernieling van de Joodse bevolking van Antwerpen en van gans het land. Het fort Breendonk in Willebroek en de Kazerne Dossin in Mechelen – allebei niet ver weg van ons, zijn tot op vandaag voor ons een vermanende herinnering aan de gruweldaden van het nationaalsocialisme op Belgisch grondgebied.

Met de Duitse bezetting begonnen ook de gruwelen van de geallieerde luchtaanvallen op militaire doelen, en dan ook steeds met burgerslachtoffers zoals bij voorbeeld in Mortsel. Met het oprukken van de geallieerde troepen naar België eindigde stap voor stap de lijdensweg van de oorlog en de bezetting voor België, en uiteindelijk ook voor Antwerpen op 4 september 1944, ondanks dat er tot kort voor het einde van de oorlog door Duitse bombardementen nog andere burgerslachtoffers vielen.

Ladies and Gentlemen: 75 years of the freeing of Antwerp – this date marks the beginning of the freeing of Belgium and of the beginning of the freeing of whole Europe from the Nazi tyranny. The armies of the Allies, thus the American, the British, the Canadian and Commonwealth soldiers, the French, Polish, and not to forget the Belgian soldiers, and all the other numerous men and women in arms who fought here and everywhere in Europe against the occupiers – started the journey of liberation here, before putting an end to the Nazi-regime in Germany. For this too, we Germans will be eternally thankful towards them.

In being united and practicing good neighbourliness, we are likely to achieve many things and to protect our values and principles. Merely six years after the war ended, in the spring of 1951, Belgium was one of the first European countries to stretch out the hand of reconciliation to us, Germans, and to resume official diplomatic relations with Germany, allowing my country to return to the European and international community.

It is only due to the unconditional willingness to reconciliation of Belgium and of the other former enemy countries during World War Two, that Germany could reconcile with its European neighbours, and that the recognition of the young Federal Republic of Germany as being an intrinsic part of a peaceful Europe, could be achieved. For that reason too and to this day, we Germans owe the Belgians.

Today, we are not just simply neighbours, but very close partners and friends indeed. The friendship between our countries has gradually grown in the course of the decennia and has become more and more strong and resilient. You will not only find countless examples of our friendship when looking at our excellent political, economic and cultural relations, but also in considering the fact that Belgian and German soldiers are nowadays standing and working side by side in Afghanistan, Mali and Lithuania.

The liberation of Antwerp, of Belgium and of Europe in 1944 and 1945 started a new era of hope - the hope of a Europe at peace after two world wars.

The Federal President said last week in Warsaw: „Reconciliation is a blessing that we Germans could not demand, but one we want to live up to. You should measure us by the responsibility we take on. Europe is our responsibility!

The united Europe is what saves us. It is the lesson of centuries of war, devastation, enmity and hatred.

Yes, this Europe saw people at their worst, yet it started anew and counted on their best.“

Het is wel zo: dit Europa heeft het slechtste gezien, waartoe de mens in staat is, maar heeft toch opnieuw ingezet op het beste in hem.

In the year 1918, 21 years before the beginning of World War Two through the attack on Poland in 1939, the peoples of Europe had already said: „Never again!“ World War One was supposed to be the war to put an end to all wars. Notwithstanding how horribly it had been waged - particularly in Belgium and in the East of France, and also in the East of the continent -, even this horror had not been able to prevent World War Two.

It is only after 1945, only at the sight of the completely ravaged Europe and destructions all over the world, at the sight of many more million dead, wounded, widows, orphans, at the sight of so many a town, monument or country having been erased from the map, and at the sight of the horror of the concentration camps - it is only then that the people in Europe found the strength to do everything they could in order to overcome the fundamental evil of our old continent: nationalism. No country, no nation, never ever should anybody have the feeling of being superior, more important, greater, bigger, better compared to another people or country. The aim was to do everything possible to eradicate the roots of this evil.

The efforts resulted in the creation of the European Union. A strong union of states like the world had never seen before. Based on democracy and equality of states. On the rule of law. On the freedom of movement and human rights. Capable of acting. A union, that for the first time in centuries has brought – continuously and for nearly 75 years now – peace and prosperity to this consistently maltreated continent and its people. This is an incredible bliss, yet often not properly esteemed.

Laat me daarom tot slot ook het motto citeren dat uw stad ter gelegenheid van deze vieringen gekozen heeft: „Altijd vrij. Nooit vanzelfsprekend.“ We beleven actueel hoe gevestigd geachte politieke machts- en krachtsverhoudingen zich pijlsnel veranderen. Waarden, van welke we dachten dat ze gegarandeerd zouden zijn, worden nu in twijfel getrokken en uitgehold, en bieden spijtig genoeg geen absolute zekerheid meer.

Geachte mensen, ik pleit hiervoor: Laat ons samen daarvoor instaan dat we ook in de toekomst in vrijheid, democratie en in een rechtsstaat mogen leven!

Want niets daarvan is vanzelfsprekend, niets daarvan voor altijd gegarandeerd. Nieuws en televisiejournalen zitten vol met berichten over zorgen, crisissen, bedreigingen en problemen. We moeten ons allen zelf iedere dag opnieuw inzetten. We moeten gezamenlijk tegen extremisme en populisme, tegen gewelddadigheden tegenover mensen met een andere herkomst, tegen antisemitisme opkomen. We moeten ons gezamenlijk iedere dag opnieuw inzetten voor de democratie en voor de vrijheid – ook ter wille van de slachtoffers tussen de bevrijders van Antwerpen. Want degenen die ervoor gezorgd hebben dat wij vandaag in vrede mogen leven – en dit al bijna 75 jaar! - mogen we niet vergeten.

Ik dank u van harte voor uw aandacht!